Ook een aflossingsvrije hypotheek moet ooit worden afgelost. Wat moet u doen als de looptijd van uw aflossingsvrije hypotheek in zicht komt? Wat zijn de risico’s en wat te doen met de restschuld die men vaak nog heeft aan het einde van de looptijd van de hypotheek?
Veel huizenbezitters beseffen niet wat er gebeurt als hun aflossingsvrije hypotheek afloopt. Dat bleek eerder dit jaar uit onderzoek van de ouderenbond ANBO. De meeste ondervraagden hebben volgens de ANBO een te rooskleurig beeld van hun financiële situatie.
Hypotheek afgelost en dan?
Een meerderheid van de oudere huizenbezitters hebben aan het einde van de looptijd van hun hypotheek een restschuld. Opnieuw geld lenen, dus het herfinancieren van deze schuld, is minder makkelijk dan vroeger. De regels zijn de afgelopen jaren een stuk strenger geworden. Op basis van alleen de overwaarde verstrekken banken tegenwoordig meestal geen hypotheek meer; ook het inkomen moet voldoende zijn om de hypotheeklasten te kunnen dragen. De Nederlandsche Bank (DNB) vreest dat honderdduizenden ouderen in de problemen komen. In maart stelde de PvdA in de Tweede Kamer nog vragen over de aflossingsvrije hypotheken en de problemen die deze hypotheken voor vooral oudere huizenbezitters kunnen opleveren.
In de praktijk gaan banken verschillend om met dit vraagstuk. Sommige banken zetten een aflossingsvrije hypotheek aan het einde van de looptijd bijna altijd om in een nieuwe lening. Andere hypotheekvertrekkers doen dat alleen als wordt voldaan aan de nieuwe, strengere leennormen. Dat kan betekenen dat huizenbezitters met een klein pensioen voortaan niet langer in aanmerking komen voor een hypotheek voor hun huidige woning.
Aflossingsvrije hypotheken nu en straks
Vooral vanaf halverwege de jaren negentig nam het aantal aflossingsvrije hypotheken snel toe. In 1995 was ongeveer 10 procent van de uitstaande hypotheken aflossingsvrij; in 2009 was dit toegenomen tot ongeveer 50 procent. Inmiddels worden er nauwelijks nog nieuwe aflossingsvrije hypotheken verstrekt, omdat de rente dan niet langer aftrekbaar is. Voor alle lopende aflossingsvrije hypotheken geldt een overgangsregime.
Het probleem van de aflossingsvrije hypotheken zal de komende jaren alleen maar groter worden. Sinds 2001 geldt de hypotheekrenteaftrek nog maar voor 30 jaar. Dat betekent dat de rente op veel leningen vanaf 2031 niet langer aftrekbaar is. Dat duurt weliswaar nog 13 jaar, maar het is verstandig u daar tijdig op voorbereiden.
Hoe lost u uw aflossingsvrije hypotheek af?
Het naderende probleem van de aflossingsvrije hypotheken wordt momenteel verhuld door de extreem lage rente. Die zorgt ervoor dat veel mensen bijna voor niets wonen en het daarom niet zien als een probleem. Dat is echter niet terecht. Het is in alle gevallen verstandig om ver voor het einde van de looptijd met een financieel adviseur te bespreken hoe u uw hypotheek wilt aflossen.
U kunt er voor kiezen om elke maand een bepaald bedrag af te lossen. Als de lening nog een tijd doorloopt, kunt u als alternatief vermogen opbouwen door elke maand een bedrag te beleggen. Dan lost u niet tijdens de looptijd af, maar pas aan het einde van de looptijd. Nog een oplossing is door voor het aflopen van de looptijd van de lening te verhuizen naar een goedkopere woning.
Een gecertificeerd financieel planner FFP kan u helpen bij het in kaart brengen van de risico’s van uw aflossingsvrije hypotheek. Hij of zij kan doorrekenen wat er gebeurt als u niets doet en alternatieven aandragen. Vaak zal hij adviseren om met uw hypotheekverstrekker of tussenpersoon te gaan praten. In alle gevallen is het zaak om tijdig actie te ondernemen en advies te vragen.